Η Αγία Μυροφόρος και Ισαπόστολος Μαρία η Μαγδαληνή
Η Αγία Μυροφόρος και Ισαπόστολος Μαρία Μαγδαληνή τιµάται στις 22 Ιουλίου και η ηµεροµηνία εορτής της Αγίας είναι σταθερή. Επίσης συνεορτάζει µαζί µε τις άλλες Αγίες Γυναίκες Μυροφόρες την Κυριακή µετά το Πάσχα (Κυριακή των Μυροφόρων).
Χριστώ τω δι' ηµάς, εκ Παρθένου τεχθέντι, σεµνή Μαγδαληνή, ηκολούθεις Μαρία, αυτού τα δικαιώµατα, και τους νόµους φυλάττουσα. όθεν σήµερον, την παναγίαν σου µνήµην, εορτάζοντες, αµαρτηµάτων την λύσιν, ευχαίς σου λαµβάνοµεν.
Η Αγία ένδοξος και πανεύφηµος Μαρία η Μαγδαληνή υπήρξε η πιστή και αφοσιωµένη Μαθήτρια του Υιού και Λόγου του Θεού, η ακόλουθος της Υπεραγίας Θεοτόκου, η Διακόνισσα του Κυρίου και των Αποστόλων, η εκλεκτή Μυροφόρος, η Ευαγγελίστρια της Αναστάσεως, η Ισαπόστολος και κήρυκας της πίστεως. Σ' αυτήν δόθηκε η Χάρις να δεί πρώτη µετά την Ανάσταση, µαζί µε την Θεοτόκο, τον Αναστάντα Ιησού. Αυτή ευαγγελίσθηκε στους Αποστόλους την Ανάσταση του Κυρίου. Μέσα στα ιερά Ευαγγέλια δοξάζεται από τους Αγίους τέσσερις Ευαγγελιστές, ως πρώτη µετά την Θεοτόκον, Μαθήτρια και Μυροφόρος. Πατέρες της Εκκλησίας µας την χαρακτηρίζουν σεµνή και σοφή παρθένον µε ψυχική ωραιότητα. Η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή είναι «ωραίο και ευγενικό παράδειγµα γυναικείας αφοσιώσεως, που φθάνει στην αυταπάρνηση και τον ηρωισµό. Γιατί ας µην έχει η γυναίκα την µυϊκή δύναµη του ανδρός, έχει όµως πλούτο αισθηµάτων. Και είναι αλήθεια πως τους ήρωες δεν τους κάνει η σωµατική ρώµη, αλλά η πίστη και η ευψυχία. "Ηρίστευσαν γυναίκες τω σω Σταυρώ κρατυνθείσαι, Χριστέ παντοδύναµε" ψάλλει η Εκκλησία µας».
Η καταγωγή της
Πατρίδα της ήταν η πόλη Μάγδαλα, γι' αυτό ονοµάσθηκε Μαγδαληνή, εκ του τόπου καταγωγής της. Τα Μάγδαλα, κατά πάσα πιθανότητα, ευρίσκοντο στην Γαλιλαία, επί της δυτικής όχθης της λίµνης Τιβεριάδος. Καταγόταν από πλούσια και επιφανή οικογένεια. Οι γονείς της, ο Σύρος και η Ευχαριστία, ήταν εξαιρετικά ελεήµονες και φιλεύσπλαχνοι. Ζούσαν µε φόβο Θεού, τηρούσαν τις εντολές του παλαιού Νόµου (Μωσαϊκού), γιατί αυτός ο Νόµος επικρατούσε τότε, αν και πλησίαζε το τέλος του. Γεννούν, λοιπόν, οι µακάριοι αυτοί γονείς την µακαρία Μαρία. Όταν άρχι-σε αυτή να µεγαλώνει, δεν θέλησε να ασχοληθεί µε τα συνηθισµένα έργα των γυναικών της εποχής, δηλαδή να υφαίνει και να γνέθει και να φτιάχνει λαµπρά υφάσµατα, αλλά διάλεξε να επιδοθεί στις σπουδές και πήγε κοντά σε διδάσκαλο να µάθει γράµµατα, κατά τον βιογράφο της Νικηφόρο Κάλλιστο Ξανθόπουλο. Έτσι µελέτησε όλη την Παλαιά Διαθήκη και ιδιαιτέρως αγάπησε το Ψαλτήριον και τις Προφητείες. Εντρυφώντας στα βιβλία αυτά, ανίχνευε τις προρρήσεις των Προφητών για την έλευση του Χριστού και Μεσσίου. Μετά τον θάνατο των γονέων της, ενώ είχε πλέον κάθε ελευθερία και εξουσία να περάσει την ζωή της µέσα στη ραθυµία, την άνεση και την πολυτέλεια, συνέχισε να ζει µε µελέτη και προσευχή. Την τρυφή και κάθε είδος αναπαύσεως απέφευγε, την καλοπέραση και τις ηδονές απέρριπτε. Μοίραζε τα πλούτη της και τα υπάρχοντά της σε όποιους είχαν ανάγκη. Με την ελεήµονα καρδιά της και την γενναιόδωρη µεγαλοψυχία της, άδειαζε τα επίγεια ταµεία της και συγκέντρωνε στα ουράνια θησαυρούς άφθαρτους και αιώνιους. Διάλεξε να ακολουθήσει τον δρόµο της αγνείας και παρθενίας. Για να διαφύλαξει την καθαρότητα σώµατος και ψυχής, απέφευγε τις πολλές συναναστροφές και κοσµικές εκδηλώσεις. Αυτήν την υψηλή, ενάρετη και ένθεη πολιτεία της βλέποντας ο εχθρός του ανθρωπίνου γένους, µισόκαλος διάβολος, εφθόνησε και εφοβήθει. Ορµά εναντίον της µε όλη του την δύναµη. Την πολιορκεί µε τα σκοτεινά και πονηρά µηχανεύµατα και τεχνάσµατά του και στέλνει επτά πονηρά πνεύµατα που την κυριεύουν.
Περί των επτά δαιµονίων
Από τα επτά πονηρά πνεύµατα ο Κύριος την εθεράπευσε και την ελύτρωσε. Διότι η µακαρία πλησίασε τον Δεσπότη και Σωτήρα Ιησού Χριστό µε θερµή καρδιά και πίστη και έλαβε από τον Ιατρό των ψυχών και των σωµάτων την ίαση και θεραπεία. Διαβάζουµε στο κατά Λουκάν άγιο Ευαγγέλιο (Λουκ. η', 1-3) «Κατά τον χρόνο που ακολούθησε, περνούσε ο Κύριος κάθε πόλη και χωριό, και εκήρυττε και εδίδασκε το χαρµόσυνο άγγελµα της Βασιλείας Του Θεού. Μαζί µε αυτόν ήταν και οι δώδεκα µαθητές και µερικές γυναίκες, οι οποίες είχαν θεραπευθεί από Αυτόν από νόσους και βασανιστικές παθήσεις και από πνεύµατα πονηρά και από ασθένειες. Η Μαρία, η οποία ελέγετο Μαγδαληνή, και από την οποία είχαν εκδιωχθή επτά δαιµόνια και η Ιωάννα, σύζυγος του Χουζά, ο οποίος ήτο οικονοµικός διαχειριστής του Ηρώδη και η Σουσάννα και άλλες πολλές, οι οποίες υπηρετούσαν Αυτόν και προσέφεραν για την συντήρηση Αυτού και των Αποστόλων από τα υπάρχοντά τους».
Η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή ήταν άρρωστη αλλά όχι αµαρτωλή!
Στον Βίο της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής (του οποίου η αρχή είναι: «Εγώ τους εµέ φιλούντας αγαπώ» διατυπώνονται τα εξής περί των επτά δαιµονίων: «Όταν ακούς για τα επτά δαιµόνια να σκέπτεσαι τα πνεύµατα που είναι τα αντίθετα των επτά αρετών. Δηλαδή πνεύµα αφοβίας Θεού, πνεύµα ασυνεσίας, πνεύµα αγνωσίας, πνεύµα ψεύδους, πνεύµα κενοδοξίας, πνεύµα επάρσεως, πνεύµα κάλλους. Και όλα αυτά είναι αντίθετα και αντίπαλα όλων των αρετών. Γιατί κάθε αµαρτία έχει τον δαίµονά της δηλαδή το πνεύµα που την ενεργεί». Ο Θεοφάνης Κεραµεύς γράφει: «Αλλά να µην νοµίσει κανείς ότι η Μαρία είχε επτά δαίµονες. Αλλά όπως ακριβώς τα χαρίσµατα του Αγίου Πνεύµατος ονοµάζονται συνωνύµως επτά πνεύµατα, καθώς ο µέγας Ησαΐας τα αρίθµησε: "Πνεύµα σοφίας και συνέσεως, πνεύµα βουλής, πνεύµα ισχύος και γνώσεως και ευσέβειας και φόβου Θεού". Έτσι αντιθέτως και οι ενέργειες των δαιµόνων λέγονται δαίµονες. η ακηδία, η φειδωλία, η απείθεια, ο φθόνος, το ψευδός, η απληστία και κάθε πάθος είναι συνώνυµον του δαίµονος που το εγέννησε. Όποιος, λοιπόν, είναι κυριευµένος από αυτά τα πάθη, κατέχεται από δαίµονες. Δεν ήταν λοιπόν καθόλου απίθανον και αδύνατον και η Μαρία η Μαγδαληνή να υποδουλώθηκε σε κάποια επτά πάθη, από τα οποία λυτρώθηκε και ύστερα έγινε µαθήτρια του Σωτήρος». Και στον άγιο Μόδεστο, Πατριάρχη Ιεροσολύµων (α' ήµισυ ζ' αιώνος) διαβάζοµε: «Τον συµβολικό αριθµό επτά και όταν πρόκειται περί της αρετής και όταν πρόκειται περί της κακίας, βλέποµε να χρησιµοποιεί η Αγία Γραφή. Ευλόγως, λοιπόν, διαλέγει ο Σωτήρας την Μαρία την Μαγδαληνή, από την οποία εξέβαλε επτά δαιµόνια, για να εκδίωξει µέσω αυτής, τον άρχοντα της κακίας (διάβολο) από την ανθρώπινη φύση. Διότι οι ιστορίες διδάσκουν την Μαγδαληνή αυτήν δια βίου παρθένον. Και αναφέρεται µαρτύριον της Μαρίας Μαγδαληνής, όπου γράφεται ότι για την άκραν παρθενίαν και καθαρότητά της, φαινόταν στους βασανιστές της, σαν καθαρό κρύσταλλο». Την ίδια άποψη διατυπώνει περί των επτά δαιµονίων και ο Θεοφύλακτος Βουλγαρίας στην Ερµηνεία του στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο: «Καθώς είναι επτά πνεύµατα της αρετής έτσι είναι και εξ εναντίας επτά πνεύµατα της κακίας. Ωσάν πως είναι Πνεύµα φόβου Θεού, έτσι είναι και εξ εναντίας Πνεύµα αφοβίας Θεού είναι Πνεύµα συνέσεως, είναι και εναντίον Πνεύµα ασυνεσίας, και καθεξής τα λοιπά. Εάν το λοιπόν δεν εβγούν τα επτά ταύτα πνεύµατα της κακίας από την ψυχήν, δεν δύναται τινάς ν' ακολουθεί τον Χριστόν. Διότι πρώτον πρέπει να εβγάλει κανείς τον σατανάν από λόγου του, και τότε να κατοικήσει ο Χριστός». Αυτά γράφουν οι Πατέρες της Εκκλησίας µας και αυτήν την ερµηνεία δίνουν όσον αφορά τα επτά δαιµόνια.
Πλάνη εναντίον της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής
Είναι κατασυκοφάντηση και βλάσφηµος λόγος εναντίον της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής η ταύτισή της µε την αµαρτωλή γυναίκα του Ευαγγελίου, η οποία στο σπίτι του Φαρισαίου άλειψε τα πόδια του Ιησού µε µύρα. Έχει γίνει δυστυχώς µεγάλη παρερµηνεία των περικοπών του ιερού Ευαγγελίου από ορισµένους συγγραφείς ακόµη και εκκλησιαστικούς διότι εταύτισαν την Αγία Μαρία την Μαγδαληνή µε την αµαρτωλή γυναίκα, η οποία έπλυνε τα πόδια του Κυρίου µε τα δάκρυά της και τα άλειψε µε µύρο, δείχνοντας την συντριβή της, τον σπαραγµό της καρδιάς της, και την µετάνοιά της για τις αµαρτίες της (Βλ. Λουκ. ζ' 36-50). Γι' αυτήν µιλά ο ιερός Λουκάς ανώνυµα: «Και γυνή ήτις ην αµαρτωλός εν τη πόλει». Στο αµέσως επόµενο κεφάλαιο (Λουκ. η', 1-3), οµιλεί για την Αγία Μαρία την Μαγδαληνή και αναφέρεται στην θεραπεία της από τον Ιησού. Αν η Μαρία η Μαγδαληνή ήταν η αµαρτωλός γυνή, ο Άγιος Ευαγγελιστής δεν θα απέκρυπτε το όνοµά της, ενώ αµέσως παρακάτω µιλάει συγκεκριµένα και ονοµαστικά γι' αυτήν και για την θεραπεία της από τα επτά δαιµόνια. Το όνοµα της αµαρτωλής και πόρνης γυναικός δεν αναγράφεται πουθενά µέσα στα ιερά Ευαγγέλια. Η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή όµως αναφέρεται συγκεκριµένα και ονοµαστικά µετά την θεραπεία της, ως µαθήτρια και ακόλουθος του Κυρίου και της Θεοτόκου Μητρός Του, ως Διακόνισσα των Αποστόλων και ως πρώτη των Μυροφόρων. Στην Ορθόδοξη Υµνολογία µας της Μεγάλης Εβδοµάδος, γίνεται πολύ καθαρά η διάκριση µεταξύ των γυναικείων αυτών προσώπων. Της πόρνης γυναικός που άλειψε µύρα τον Κύριο, της οποίας «µνείαν ποιείσθαι οι θειότατοι Πατέρες εθέσπισαν» τη Αγία και Μεγάλη Τετάρτη. Και της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής ως Μυροφόρου και Ευαγγελιστρίας της Αναστάσεως του Σωτήρος. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστοµος ερµηνεύοντας τα Άγια Ευαγγέλια, ερευνά και διευκρινίζει ποιες και πόσες ήταν οι γυναίκες που άλειψαν µε µύρα την κεφαλήν και τα πόδια του Κυρίου και ουδεµίαν σχέσιν έχουν µε την Αγία Μαρία την Μαγδαληνή. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστοµος έχει γράψει και Λόγους µε θέµα την πόρνη γυναίκα που µετενόησε και η οποία είναι ένα πρόσωπο άγνωστο και ανώνυµο. Πώς δηµιουργήθηκε αυτή η πλάνη και αυτή η σύγχυση γύρω από το ιερό πρόσωπο της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής; Η σύγχυση αυτή προήλθε από την Δύση και είναι αυτή άλλη µία παπική πλάνη. «Συγχέεται συνήθως, µάλιστα δε εις την Δύσιν, και κακώς ταυτίζεται η Μαγδαληνή µετά της αµαρτωλού γυναικός, η οποία στην οικία του Φαρισαίου Σίµωνος άλειψε τα πόδια του Ιησού µε µύρα».
Μαθήτρια του Κυρίου Ακόλουθος τής Θεοτόκου
Ο φιλάγαθος λοιπόν και φιλεύσπλαγχνος Κύριος την εθεράπευσε δια της χάριτός Του και την ελευθέρωσε από τα επτά δαιµόνια. Και αυτή συναισθανόµενη την µεγάλη ευεργεσία, γεµάτη ευγνωµοσύνη για τα αγαθά που αξιώθηκε, άφησε τα πάντα και άρχισε να ακολουθεί τον Σωτήρα και Διδάσκαλο, όπως έκαναν οι Μαθητές και Απόστολοι. Απεκδύθηκε κάθε κακία και ενδύθηκε κάθε αρετή και αγαθότητα η µα-καρία Μαρία. Για τα επίγεια και για τους συγγενείς καθόλου πλέον δεν ενοιάζετο. Για τα αγαθά του κόσµου, πλούτη, δόξα, ωραιότητα, καθόλου δεν εφρόντιζε. Έβλεπε τους χωλούς να θεραπεύονται, τους τυφλούς να αναβλέπουν, τα δαιµόνια να εκδιώκονται, να επιτιµώνται και να διασκορπίζονται από τον Δεσπότη Χριστό, τους παραλύτους να περπατούν. Από όλα αυτά και από τις µαρτυρίες των Γραφών καταλάβαινε ότι Αυτός είναι ο αναµενόµενος Ελευθερωτής του Ισραήλ. Αναγνώριζε ότι και άλλοι βέβαια, συνέβη να κατορθώσουν θαύµατα, αλλά όχι µε τέτοια εξουσία, µε τέτοια δύναµη. Εκείνοι τα κατώρθωναν µε προσευχή και σαν δούλοι. Σ' Αυτόν, όµως, το «Σοι λέγω» και το «Θέλω καθαρίσθητι» ελέγοντο µε µεγάλη εξουσία και κυριότητα. Τώρα περπατά επάνω στη θάλασσα ελαφρά, δίχως διόλου να βρέχεται. Ύστερα, µε την δύναµή Του, καταπαύει τον άνεµο. Ανασταίνει νεκρούς, σαν να είναι ο θάνατος ένας ύπνος. Αυτά όλα, που µε τέτοια εξουσία διαπράττει, είναι γνώρισµα της θεϊκής Του δεσποτείας και δυνάµεως. Έτσι η µακαρία κατενόησε πλήρως και επίστεψε ότι Αυτός είναι αληθώς ο Υιός του Θεού. Και τον ακολουθούσε πιστά και αφοσιωµένα, υπηρετώντας Αυτόν και τους µαθητές Του και όσους Τον ακολουθούσαν. Τα πλούτη της, την περιουσία της, όλα τα διέθεσε στην διακονία των Μαθητών και του Κυρίου. Αλλά και µε την Μητέρα Του, Θεοτόκο Παρθένο Μαριάµ, συνδέθηκε µε σύνδεσµο φιλίας και αγάπης και µε τους συγγενείς της. Και µε όλους αυτούς που ακολουθούσαν τον Χριστό, όλη την συνοδεία των Μαθητών και Μαθητριών. Μάλιστα, ξεχώρισε µέσα στην συνοδεία των Μαθητριών ως πρώτη µετά την Θεοτόκο, όπως ο Πέτρος ξεχώριζε ως πρώτος και επί κεφαλής των Αποστόλων. «Όπως ακριβώς, λέγουν, ο αρχηγός των Αποστόλων ονοµάσθηκε Πέτρος για την ασάλευτη πίστη που είχε στον Χριστό, την Πέτρα, έτσι και αυτή έγινε αρχηγός των Μαθητριών για την καθαρότητά της και τον πόθο που είχε προς Αυτόν, και Μαρία ονοµάσθηκε από τον Σωτήρα, οµωνύµως προς την Μητέρα Του. Και όπως τον Δεσπότη ακολουθούσε ο χορός των Μαθητών, έτσι την Δέσποινα και Μητέρα του Κυρίου, ακολουθούσε ο χορός των µαθητευοµένων γυναικών. Διότι στο Ευαγγέλιο γράφει "εθαύµαζον γαρ, ποτέ οι Μαθηταί ότι µετά γυναικός ελάλει". Δηλαδή α-πορούσαν και εθαύµαζαν οι Μαθητές γιατί είδαν τον Κύριο να συνοµιλεί µε γυναίκα. Διότι ο Κύριος δεν συνήθιζε να συνοµιλεί µε γυναίκες. Αλλά τον ευαγγελικό δρόµο της Μητρός του Δεσπότου, Υπεραγίας Θεοτόκου, που διέτρεχε µε τον Υιό και Δηµιουργό Της, και αυτές ακολουθούσαν µαζί της. Και διακονούσαν τον κοινόν Δεσπότην και Κύριον και τους Μαθητές Του από τα υπάρχοντά τους, σε ό,τι εχρειάζοντο», γράφει ο άγιος Μόδεστος, αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύµων.
Στο άχραντον πάθος
Σταυρώ καθηλούµενον Χριστόν, καθορώσα έκλαιες Μαγδαληνή και εκραύγαζες. Τί το ορώµενον; η ζωή πώς θνήσκεις, και η κτίσις βλέπουσα κλονείται και φωστήρες σκοτίζονται; Μέχρι το άχραντον Πάθος του Κυρίου ακολουθεί ως πιστή Μαθήτρια και Διάκονος. Την νύκτα της προδοσίας, όταν ο µαθητής προδίδει τον Διδάσκαλο και τον παραδίδει στα χέρια των αχάριστων και ασεβών Ιουδαίων, µαζί µε την Θεοτόκο Μαρία σπαράζουν από πόνο και αγωνία. Να πώς παρουσιάζουν πολύ παραστατικά οι άγιοι Ευαγγελιστές Ματθαίος, Μάρκος και Ιωάννης την παρουσία της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής στην Σταύρωση του Κυρίου: «Ήσαν δε εκεί και πολλές γυναίκες, οι οποίες από µακρυά παρακολουθούσαν τα γεγονότα. Αυτές ακολούθησαν τον Ιησούν από την Γαλιλαία και Τον υπηρετούσαν. Μεταξύ αυτών ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή, η Μαρία η µητέρα του Ιακώβου και του Ιωσή, και η µητέρα των υιών του Ζεβεδαίου» (Ματθ. κζ' 55-56). «Ήσαν δε και µερικές γυναίκες, που από µακρυά παρακολουθούσαν τα γεγονότα, µεταξύ των οποίων ήτο και η Μαρία η Μαγδαληνή, και η Μαρία του Ιακώβου του µικρού και του Ιωσή, και η Σαλώµη. Αυτές και όταν ευρίσκετο ο Ιησούς εις την Γαλιλαία Τον ακολουθούσαν και Τον υπηρετούσαν. Ήσαν ακόµη και πολλές άλλες, οι οποίες είχαν ανεβή µαζί µε Αυτόν από την Γαλιλαία εις τα Ιεροσόλυµα» (Μάρκ. ιε', 40-41). «Οι στρατιώτες αυτά έκαναν. Στάθηκαν δε πλησίον εις τον Σταυρόν του Ιησού η µητέρα Του και η αδελφή της µητέρας Του, Μαρία του Κλωπά, και η Μαρία η Μαγδαληνή» (Ιω. ιθ', 25). Από απόσταση στην αρχή παρακολουθούν δακρυσµένες, µε πόνο και σπαραγµό ψυχής οι Μαθήτριες µε την Θεοτόκο την πορεία του Κυρίου προς τον Γολγοθά και την ανάρτησή Του επί του Σταύρου. Μαζί τους, η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή πονεµένη αλλά άφοβη, παρακολουθεί το δράµα του Διδασκάλου. Συµπαραστέκεται στην θλιµµένη Μητέρα Του και προσπαθεί να την παρηγόρησει. Δίπλα στον Σταυρό, µαζί µε την Θεοτόκο και τον αγαπηµένο µαθητή του Κυρίου, Ιωάννη, ζει το αποκορύφωµα του Θείου Δράµατος. Αξίζει να παραθέσουµε εδώ τον θρήνο της Μαρίας της Μαγδαληνής, καθώς βλέπει τον Κύριο της δόξης επί του Σταυρού κρεµάµενο: «Τί είναι τούτο, Δέσποτα και Θεέ; Τόσο άπειρον το πέλαγος της ευσπλαγχνίας Σου; Με αυτά σε ανταµείβουν εκείνοι που γεύθηκαν και απήλαυσαν όλα τα καλά των ευεργεσιών Σου; Σε έντυσαν µε χιτώνα χλευαστικό αυτοί που Συ τους έντυσες µε φόρεµα αφθαρσίας και σαν αετός άνοιξες τις φτερούγες Σου και τους έβαλες επάνω στα µετάφρενά σου; Επάνω στην Αγία κεφαλήν Σου, στεφάνι υβριστικό σου φόρεσαν, αυτοί που µε δόξα και τιµή τους εστεφάνωσες; Εσύ που τους ελευθέρωσες από την σκλαβιά και την δουλεία της Αιγύπτου, καταδέχεσαι να λάβεις ράπισµα απ' αυτούς; Με καλάµι χτυπούν την ακήρατη κεφαλή Σου, εκείνοι που προς χάριν τους χώριζες την θάλασσα στα δύο, κτυπώντας την µε ράβδο; Χολή µε όξος σε ποτίζουν αυτοί που τους έστειλες εξ'ουρανού το µάννα σαν βροχή και από την πέτρα ανέβλυσες σαν ποτάµι το νερό, µε ένα χτύπηµα ραβδιού; Αυτούς που τους αξίωσες να περάσουν την Έρηµο και να σωθούν, αυτοί σου προξενούν τους πόνους των καρφιών; Πες µας κάποιον λόγο παρήγορο, σ' εµάς που στεκόµαστε εδώ και σ' αντικρύζουµε µε τόσο πόνο! Παρηγόρησε µε λόγους τελευταίους, προ του θανάτου Σου, την Μητέρα Σου που εδώ κοντά Σου στέκεται. Τί µεγάλη παρηγοριά θα είναι για την Μητέρα Σου, τα λόγια αυτά προ του θανάτου. Μάλιστα, όταν αυτά τα λόγια λέγονται από έναν Μοναδικόν και αλησµόνητον Υιόν. Σε ποιον την εµπιστεύεσαι αναχωρώντας από την ζωή; Γιατί, µπορεί να σε γέννησε δίχως πόνους, αλλά τώρα ροµφαία τρυπά και πληγώνει την καρδιά της, καθώς Σε βλέπει σ' αυτήν την αθλιότητα. Πες λόγο παρήγορο και στον Μαθητή, ο οποίος θα γίνει παρηγοριά της Μητρός Σου». Εκεί, ακούει τον Κύριο να αρθρώνει τις τελευταίες Του λέξεις. Να απευθύνει τον τελευταίο Του λόγο στην Μητέρα Του, λέγοντας: «Μήτηρ, ιδού ο Υιός Σου» και στον αγαπηµένο µαθητή Ιωάννη: «Ιωάννη, ιδού η Μήτηρ σου» (Ιω. ι', 26-27). Και η Μαγδαληνή ξεσπά σε θρήνο που συνοδεύει τον θρήνο της Παναγίας Μητέρας, που σπαράζει και οδύρεται, ακούγοντας τον αγαπηµένο Της Υιό, να αφήνει την τελευταία Του λέξη «Τετέλεσται» µαζί µε την τελευταία ανθρώπινη πνοή Του επάνω στον Σταυρό.
Μυροφόρος Έρρανε τον Τάφον η πρώτη Μυροφόρος Μαγδαληνή Μαρία
Κάτω από τον Σταυρό, στέκεται η θαυµαστή Μαρία και περιµένει ακλόνητη. Στέκεται στον Γολγοθά και περιµένει µε δέος. Βλέπει µε προσοχή τι γίνεται. Δύο κρυφοί µαθητές του Κυρίου εµφανίζονται, ο βου-λευτής Ιωσήφ και ο Νικόδηµος. Έχουν πάρει άδεια από τον Πιλάτο να θάψουν το Σώµα Του Διδασκάλου. Αποκαθηλώνουν το Πανάγιο Σώµα από τον Σταυρό, το τυλίγουν µε ευλάβεια και σεβασµό στο λευκό σενδόνι. Το αλείφουν µε σµύρνα και αλόη. Το ενταφιάζουν µέσα στο λαξευµένο καινούργιο µνήµα, σ' ένα κήπο δίπλα στον Γολγοθά. Και οι Μαθήτριες του Κυρίου «εθεώρουν που τίθεται». «Και ήδη οψίας γενοµένης, επεί ην Παρασκευή, ο έστι προσάββατον, ελθών Ιωσήφ ο από Αριµαθαίας, ευσχήµων βουλευτής, ος και αυτός ην προσδεχόµενος την βασιλείαν του Θεού, τολµήσας εισήλθε προς Πιλάτον και ητήσατο το σώµα του Ιησού... και αγοράσας σινδόνα και καθελών αυτόν ενείλησε τη σινδόνι και κατέθηκεν αυτόν εν µνηµείω, ο ην λελατοµηµένον εκ πέτρας, και προσεκύλισε λίθον επί την θύραν του µνηµείου. Η Μαρία η Μαγδαληνή και Μαρία Ιωσή εθεώρουν που τίθεται» (Μάρκ. ιε'42-47). «Και λαβών το σώµα ο Ιωσήφ ενετύλιξεν αυτό σινδόνι καθαρά και έθηκεν αυτό εν τω καινώ αυτού µνηµείω ο ελατόµησεν εν τη πέτρα και προσκυλίσας λίθον µέγαν τη θύρα του µνηµείου απήλθεν. Ην δε εκεί Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία, καθήµενοι απέναντι του τάφου» (Ματθ. κζ' 59-61). Οι δύο Μαθητές, Νικόδηµος και Ιωσήφ ενταφίασαν το Άγιο Σώµα Του Κυρίου, αφού το άλειψαν µόνον µε σµύρνα και αλόη. Αρώµατα δεν επρόφθασαν να βάλουν, γιατί επλησίαζε ήδη η νύκτα. Μετά τον ενταφια-σµό αποχωρούν. Οι Μαθήτριες όµως δεν φεύγουν από τον Τάφο. Δεν µπορούν να αποχωριστούν τον λατρευτό τους Διδάσκαλο και Σωτήρα, ακόµη και τώρα που Εκείνος είναι νεκρός. Τώρα πιο πολύ επιθυµούν να εκφράσουν την αγάπη τους. Τα δάκρυα κυλούν ασταµάτητα. Θρήνοι, αναφιλητά, ανακατεµένα µε προσευχές, µε ψιθύρους, µε αναστεναγµούς. Σιγά-σιγά αρχίζει να πέφτει η νύχτα και το σκοτάδι να απλώνεται µέσα στον κήπο. Οι Μαθήτριες πρέπει να φύγουν. Όχι όµως για να κρυφθούν. Οι Απόστολοι κρύφθηκαν «δια τον φόβον των Ιουδαίων». Αυτές θα επιστρέψουν στον Τάφο, Μυροφόρες, φέρνοντας µύρα και αρώµατα ακριβά και πολύτιµα, για να «µυρίσουν» το άχραντο Σώµα δηλαδή να το αλείψουν µε αρώµατα και µύρα. Να προσφέρουν στο Πανάγιο Σώµα Του τις νεκρικές τιµές, το λατρευτικό τους τελευταίο ιερό καθήκον στον Διδάσκαλο. 'Ετσι η Μαρία η Μαγδαληνή µε τις άλλες γυναίκες επιστρέφουν στα Ιεροσόλυµα και αγοράζουν αµέσως τα µύρα από την Παρασκευή το βράδυ, διότι το Σάββατο υπήρχε αργία, σύµφωνα µε τον Νόµο. Το ε-σπέρας του Σαββάτου, όταν η αργία θα λήξει, θα αγοράσουν κι άλλα αρώµατα. «Κατακολουθήσασαι δε αι γυναίκες, αίτινες ήσαν συνεληλυθυίαι αυτώ εκ της Γαλιλαίας, εθεάσαντο το µνηµείον και ως ετέθη το σώµα αυτού. Υποστρέψασαι δε ητοίµασαν αρώµατα και µύρα. Και το µεν Σάββατον ησύχασαν κατά την εντολήν» (Λουκ. κγ', 55-56). Περιµένουν να περάσει η ηµέρα του Σαββάτου. Ησυχάζουν την ηµέρα της αργίας που επιβάλλει ο Νόµος. Με υποµονή, µε σύνεση, µε ωριµότητα, καρτερικές και συγκρατηµένες. Κι ας συγκλονίζονται οι ψυχές τους από τα πιο δυνατά και ιερά συναισθήµατα. Και η θαυµαστή Μαρία η Μα-γδαληνή, µε θάρρος, µε αυταπάρνηση, άφοβη, το βράδυ του Σαββάτου, ενώ ξηµερώνει η Κυριακή, ξεκινά για τον Τάφο του Ιησού µαζί µε τις άλλες Μυροφόρες γυναίκες. «Τη δε µια των σαββάτων όρθρου βαθέος ήλθον γυναίκες επί το µνήµα φέρουσαι ητοίµασαν αρώµατα, και τίνες συν αυταίς» (Λουκ. κδ', 1). Βρίσκονται οι Άγιες και ηρωικές αυτές γυναίκες σ' ένα ξένο τόπο. Διατρέχουν τόσους κινδύνους. Τίποτε, όµως, δεν τις σταµατά στον δρόµο τους. Δεν υπολογίζουν θυσίες, δεν υπολογίζουν την ζωή τους. «Το ασθενέστερον γένος ανδρειότερον εφάνη τότε», γράφει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστοµος. «Μάθε εξ'ηµών, πόση είναι η προθυµία της γυναικείας φύσεως εις τα καλά έργα και πόση η των ανδρών. Των γυναικών την καλήν βουλήν ( = απόφαση) δεν ηδυνήθη να την εµποδίση ούτε η ασθένεια της γυναικείας φύσεως, ούτε η δυσφηµία η οποία ακολουθεί εις όσας περιπατούσι την νύκτα, ούτε ο κοινός φόβος, όστις εκράτει ( = κυρίευσε) τότε όλους τους φίλους Του Χριστού, ούτε η έχθρα της συναγωγής, ούτε η µέθη των στρατιωτών, ούτε το αξίωµα του Πιλάτου, ούτε η βαρεία βουλή των αρχιερέων, ούτε ο επικείµενος µέγας λίθος εις το µνήµα. Πάντα τα δύσκολα έδειξεν η προθυµία των γυναικών εύκολα. Τους κινδύνους εθεώρησεν κέρδος, τας ζηµίας αµοιβήν. Όλην την µεγάλην προθυµίαν των ανδρών έσβεσε µία µικρά απειλή παιδίσκης». Ηρωική η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή, πρωτοπόρος της πίστεως. Ατρόµητη, αποφασιστική σαν µάρτυρας, δοσµένη ολόψυχα στον ιερό σκοπό της. «Αργά την νύκτα της εβδοµάδος, ήλθεν η Μαρία η Μα-γδαληνή και η άλλη Μαρία για να ιδούν τον τάφον» (Ματθ. κη', 1). Η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή έχει µία ξεχωριστή θέση µέσα στον όµιλο των Μυροφόρων και Μαθητριών. Βλέπουµε ότι και οι τέσσερις Ευαγγελιστές αναφέρουν αυτήν πρώτη από όλες τις άλλες Μυροφόρες. «Και αφού πέρασε το Σάββατο, η Μαρία η Μαγδαληνή και η Μαρία η µητέρα του Ιακώβου και η Σαλώµη αγόρασαν το βράδυ του Σαββάτου αρώµατα για να έλθουν στον Τάφο και να αλείψουν τον Ιησού. Και πολύ πρωί της πρώτης ηµέρας της εβδοµάδος, έρχονται στο µνηµείο, την ώρα που ο ανατέλλων ήλιος άρχιζε να διαλύη το σκοτάδι» (Μάρκ. ιστ', 1-2). Ειδικά ο Άγιος Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει µόνον γι' αυτήν στο Ευαγγέλιό του και αυτήν µόνο αναφέρει. Ξεκινάει µόνη της µέσα στη νύχτα. Ανυποµονεί να φτάση πρώτη στον Τάφο. Ήταν περισσότερο θερµή στην αγάπη της. Η Μαρία «πάνυ γαρ περί τον Διδάσκαλον φιλοστόργως έχουσα...» γράφει ο ιερός Χρυσόστοµος. Καθώς φτάνει, βρίσκει τον Τάφο αδειανό, τον λίθο αποκεκυλισµένο. Και τότε σκέφτεται ότι κάποιοι έκλεψαν το Άγιο Σώµα Του Ιησού (Ιω. κ', 1).
Ευαγγελίστρια της Αναστάσεως
Δεύτε από θέας γυναίκες ευαγγελίστριαι, και τη Σιών είπατε. Δέχου παρ' ηµών χαράς ευαγγέλια της Αναστάσεως Χριστού. Φαίνεται από τα Άγια Ευαγγέλια ότι η θαυµαστή Μαρία η Μαγδαληνή πήγε πολλές φορές εκείνο το βράδυ του Σαββάτου στον Τάφο. Πήγε πρώτα µαζί µε την Θεοτόκο νύχτα ακόµη, πολύ πριν ξηµερώσει (Βλ. Ματθ. κη', 1-10). Πήγε µαζί µε άλλες γυναίκες αργότερα (Λουκ. κδ' 1-10 και Μάρκ. ιστ', 1-8). Ήρθε ακόµη µία φορά µαζί µε τους Αποστόλους Πέτρο και Ιωάννη (Ιω. κ', 1-10). Οι ευσεβείς Μυροφόρες γυναίκες αξιώθηκαν αυτές πρώτες να ακούσουν από Άγγελο Κυρίου το ευφρόσυνο µήνυµα ότι «ηγέρθη ο Κύριος» και να γίνουν πρώτες και αψευδείς µάρτυρες της Αναστάσεως. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαµάς µας αναφέρει περί της επισκέψεως των Μυροφόρων στον τάφο: «Οι Μυροφόρες ήταν πολλές και ήλθαν στον τάφο όχι µία φορά αλλά δύο και τρεις φορές, συντροφιά µεν αλλ' όχι οι ίδιες και κατά τον όρθρο όλες, αλλά όχι την ίδια ώρα ακριβώς. Η δε Μαγδαληνή ήλθε πάλι µόνη της και έµεινε περισσότερο. Πρώτη απ' όλες ήλθε στον τάφο του Υιού του Θεού η Θεοτόκος, έχοντας µαζί της την Μαρία την Μαγδαληνή... Η Παρθενοµήτωρ έφθασε την στιγµή που γινόταν ο σεισµός, αποκυλίσθηκε η πέτρα και ανοιγόταν ο τάφος και οι φύλακες ήταν παρόντες, αν και συγκλονισµένοι από τον φόβο. Γι' αυτό µετά τον σεισµό αυτοί ανασηκώθηκαν και εκοίταξαν αµέσως να φύγουν, ενώ η Θεοµήτωρ εντρυφούσε στην θέα. Εγώ, πάντως, νοµίζω ότι γι' Αυτήν πρώτη ανοίχθηκε ο ζωηφόρος εκείνος Τάφος. Ότι γι' Αυτήν άστραψε έτσι ο άγγελος, ώστε αν και ήταν ακόµη σκοτάδι, Αυτή µε το πλούσιο φως του αγγέλου όχι µόνο να δει ότι ο τάφος ήταν άδειος, αλλά και τα εντάφια να είναι τακτοποιηµένα και πολυτρόπως να µαρτυρούν την έγερση του ενταφιασθέντος. Ήταν δε προφανώς ο ευαγγελιστής Άγγελος ο ίδιος ο Γαβριήλ, ο οποίος λέγει στις γυναίκες που ήσαν µαζί µε την Θεοτόκο: "Μη φοβείσθε εσείς, ζητείτα τον Ιησού τον σταυρωµένον; Αναστήθηκε. Ιδού ο τόπος όπου εκειτόταν ο Κύριος..." Η Θεοµήτωρ Παρθένος συνοδευοµένη από τις άλλες Μυροφόρες επέστρεψε και ιδού ο Ιησούς τις συνάντησε λέγοντας. "χαίρετε". Η Θεοτόκος, όταν συνάντησε τον Υιό της και Θεό, πρώτη από όλες τις άλλες είδε και αναγνώρισε τον Αναστάντα, και προσπίπτοντας έπιασε τα πόδια Του και έγινε Απόστολός Του προς τους Αποστόλους. Η Θεοτόκος πριν από όλους, Αυτή είδε τον Αναστάντα και απήλαυσε τη Θεία οµιλία Του. ...Πρώτη και µόνη άγγιξε τα άχραντα πόδια Του, έστω και αν οι Ευαγγελισταί δεν τα λέγουν φανερά όλα αυτά, µη θέλοντας να προσαγάγουν ως µάρτυρα της Αναστάσεως την Μητέρα, για να µη δώσουν αφορµή υποψίας στους απίστους».
Μας αποκαλύπτει λοιπόν ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαµάς, κινούµενος από αγάπη, αυτό που αναφέρεται συνεσκιασµένα από τους Ευαγγελιστές, ότι πρώτη απ' όλους τους ανθρώπους, η Θεοτόκος δέχθηκε το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως του Κυρίου. Και ότι η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή και οι άλλες γυναίκες Μυροφόρες που είχαν έλθει ως τότε δεν κατενόησαν την σηµασία των λόγων του Αγγέλου και δεν εγνώρισαν αµέσως την αλήθεια. Διαπίστωσε µόνον την κένωση του Τάφου και έτρεξε η Μαρία η Μαγδαληνή στους Αποστόλους Πέτρο και Ιωάννη και τους µετέφερε µόνον αυτό, ότι δηλαδή ο τάφος είναι άδειος. Και όταν η Θεοτόκος, µαζί µε άλλες γυναίκες, επέστρεφε και συνήντησε στον δρόµο τον Ιησού και µίλησε µαζί Του και έπιασε τα άχραντα πόδια Του, η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή δεν ήταν µαζί µε την Μητέρα του Θεού, διότι είπε στους Αποστόλους: «εσήκωσαν τον Κύριο από το µνήµα και δεν γνωρίζουµε πού Τον τοποθέτησαν». Δεν είχε καταλάβει ακόµη τίποτε περί της Αναστάσεως. Οι δύο Μαθητές ήρθαν στον Τάφο τρέχοντας. Διαπίστωσαν ότι όσα τους είπε η γυναίκα ήταν αληθινά. Μέσα στον άδειο τάφο ο Πέτρος µε τον Ιωάννη είδαν τα οθόνια και το σουδάριον και έφυγαν. Η Μαρία η Μαγδαληνή, όµως, µένει κοντά στον Τάφο και κλαίει γοερά: «Ίστατο η Μαρία, έξωθεν του µνηµείου κλαίουσα» (Βλ. Ιω. κ', 11). Κλαίει, γιατί χάθηκε το Σώµα Του Κυρίου της και δεν ξέρει ποιος το πήρε. «Η χριστοφόρος Μαγδαληνή έµεινεν εµφιλοχωρούσα τω µνήµατι και περιενόστει αλύουσα, και λιβάδας (ποταµούς) δακρύων ενστάζουσα, τη επιµόνω προσεδρία υψηλότερόν τι καραδοκούσα µαθείν». Απαρηγόρητη κλαίει και θρηνεί, γιατί δεν µπορεί να αντέξει την στέρηση τέτοιου θαυµαστού Διδασκάλου, Ευεργέτου και Σωτήρος. Γράφει ο Άγιος Νικόδηµος Αγιορείτης: «Ηξεύρουσι γαρ αι φιλόθεαι ψυχαί και καρδίαι τι αξίζει ο Θεός και ο Ιησούς, και δια τούτο, όταν τον στερηθούν, τρέχουν επάνω και κάτω, τον ζητούν επιπόνως, και χύνουν δι' Αυτόν αιµατωµένα δάκρυα. όθεν και ο Δαβίδ έκλαιγε απαρηγόρητα δια την στέρησιν του Θεού. διό έλεγεν: "Εγεννήθη τα δάκρυά µου εµοί άρτος ηµέρας και νυκτός, εν τω λέγεσθαί µοι καθ' εκάστην ηµέραν. πού εστιν ο Θεός σου;" (Ψαλµ. µα', 4) ...Δια τούτο και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος ταύτην την σωτήριον συµβουλήν δίδει εις κάθε ψυχήν να είναι πρόθυµος και να δακρύη, ίνα αξιωθή να απολαύση νοερώς εκείνα που ηξιώθησαν να ιδούν αι µυροφόροι αισθητώς, ούτω λέγων: "Καν Μαρία τις ης, καν η άλλη Μαρία, καν Σαλώµη, καν Ιωάννα, δάκρυσον ορθρία. ίδε πρώτη τον λίθον ηρµένον, τυχόν δε και τους Αγγέλους και Ιησούν αυτόν" (Λόγος εις το Πάσχα)... Βλέπε, αγαπητέ αναγνώστα, πόσην µεγάλην ωφέλειαν προξενούν τα δάκρυα. Διότι αυτά έκαναν τις Μυροφόρους γυναίκες να ιδούν τον Αναστάντα Χριστόν, αυτά τις έκαναν να ιδούν τους Αγγέλους, αυτά τις αξίωσαν να γίνουν της Αναστάσεως πρώται κήρυκες, και να χρηµατίσουν των Αποστόλων και Ευαγγελιστών του Κυρίου ευαγγελίστριαι». Για τον θρήνο της Μαρίας της Μαγδαληνής έξω από τον Τάφο γράφει ο ιερός Χρυσόστοµος: «Το γυναικείο φύλο διακρίνεται κατά κάποιον τρόπο για την λεπτότητα των αισθηµάτων του και έχει µεγαλύτερη τάση προς οίκτο. Αυτό το λέγω, για να µην απορήσης, γιατί τέλος πάντων, η Μαρία θρηνούσε πικρά στον τάφο, ενώ ο Πέτρος δεν έκανε κάτι παρόµοιο... Οι µαθητές, λοιπόν, έφυγαν για να επιστρέψουν στα Ιεροσόλυµα, ενώ εκείνη στάθηκε κοντά στον τάφο. Ήταν µεγάλη παρηγοριά να βλέπει το µνήµα. Να, την κοιτάζεις, που σκύβει και θέλει να δει τον τόπο όπου βρισκόταν το Σώµα, προκειµένου να παρηγορηθεί; Γι' αυτό και έλαβε µεγάλο µισθό, γι' αυτήν την µεγάλη φροντίδα της. Γιατί εκείνο που δεν είδαν οι Μαθητές, το είδε πρώτη η γυναίκα. Είδε δηλαδή δύο Αγγέλους, να κάθονται ο ένας προς το µέρος των ποδιών και ο άλλος προς το µέρος της κεφαλής, µε λευκή ενδυµασία και το πρόσωπο γεµάτο από πολλή φαιδρότητα και χαρά». Από την εµφάνιση των δύο Αγγέλων η Μαρία µένει έκπληκτη, θαµπωµένη από το παράδοξο θέαµα. «Γυναίκα, γιατί κλαις; Ποιον ζητείς;» Την ρωτούν. Και αυτά τα είπαν, κατά κάποιον τρόπον σαν να την επέπλητταν: -Γιατί κλαις, αφού τόσα είδες; Ακόµη φοβείσαι και δεν µπορείς να εννοήσεις τίποτε υψηλότερο; Ακόµη αµφιβάλλεις και διστάζεις; Ποιον ζητείς; Εκείνον που ηγέρθη; Που αναστήθηκε; Βλέπεις Αγγέλους να κάθονται µέσα στον τάφο και εσύ ακόµη πιστεύεις, ότι εσύλησαν το Σώµα; Ποιος µπορεί να κλέψει Βασιλέα που φρουρείται από αγγελική φρουρά; Και εκείνη λέγει: «Πήραν τον Κύριό µου από το µνηµείο, και δεν γνωρίζω πού τον έβαλαν» (Ιω. κ', 13). Αυτό που είπε προηγουµένως στους Αποστόλους, αυτό λέγει και στους Αγγέλους. «Αλλ' ω της καλής καρτερίας! Ω της επαινετής πολυπραγµοσύνης! Ου παρείδεν αυτήν ο ποθούµενος. Ουκ αφήκε τη απιστία βυθίζεται ο ζητούµενος. Αλλά τον ζέοντα πόθον ιδών, αυτοµάτως εφιστάται» (Θεοφ. Κεραµέως Οµιλία ΛΕ', εις το όγδοον εωθινόν). Τότε, στράφηκε πίσω η Μαρία και βλέπει Τον Ιησού! Πώς εστράφη ξαφνικά προς τα πίσω, ενώ µιλούσε µε τους Αγγέλους; Από την όψη και το βλέµµα των Αγγέλων, από την έκπληξή τους και την στάση τους, µόλις αντίκρυσαν τον Κύριο. Γυρίζει και αυτή προς τα πίσω και βλέπει Τον Ιησού. Και εκείνος την ρωτάει: «Γύναι, τί κλαίεις; Τίνα ζητείς;» (Ιω. κ', 15). Δεν Τον αναγνωρίζει ακόµη. Τα µάτια της «εκρατούντο του µη επιγνώναι αυτόν» (Βλ. Λουκ. κδ', 16), όπως έγινε µε τους δύο Μαθητές που βάδιζαν προς την Εµµαούς. Ίσως δεν Τον αναγνώρισε αµέσως, επειδή τα µάτια της θάµπωσαν από το πολύ κλάµα και δεν έβλεπε καθαρά. Ίσως ακόµη δεν είχε φέξει καλά η µέρα. Ίσως, διότι έτσι ο ίδιος ο Ιησούς οικονόµησε, εµφανιζόµενος µε την πιο ταπεινή και κοινή ενδυµασία, ώστε να τον νοµίσει για κηπουρό. Και Του λέγει: «Κύριε, εάν εσύ τον πήρες στα χέρια σου, πες µου που τον έχεις τοποθετήσει, κι εγώ θα τον πάρω από ε-κεί». Ω της γυναικείας αγάπης! «Ω της ευνοίας και φιλοστοργίας της γυναικός!» (Ιωάννης Χρυσόστοµος). Και η απάντηση; Το άκουσµα του ονόµατός της από το γλυκύ στόµα του Κυρίου: «Μαρία!». Στρέφεται, λέγει, αυτή τότε και συγκλονισµένη από το άκουσµα, αυθόρµητα απαντά: «Ραββουνί» δηλαδή Διδάσκαλε. Ο Θεός Λόγος, που γνωρίζει και βλέπει τους διαλογισµούς και τις καρδιές των ανθρώπων, δεν την αφήνει να βασανίζεται άλλο. Φώτισε τον νου της, φώτισε τους οφθαλµούς της να δει και να κατανόησει ποιος είναι αληθινά Αυτός που της µιλά. Σπεύδει τότε να αγκαλιάσει και να ασπαστεί τα πόδια του Κυρίου. Αλλά Αυτός την αποτρέπει και της λέγει: «Μη µου άπτου. ούπω γαρ αναβέβηκα προς τον Πατέρα µου» (Ιω. κ', 17). Στάσου µακριά. Μη µε αγγίζεις. Επειδή ήτο ακόµη η Μαρία ατελής κατά το φρόνηµα, και Τον αναζητούσε στον Τάφο ως άνθρωπο, θέλει να ανυψώσει το φρόνηµά της, ώστε να µην τον νοµίζει πλέον άνθρωπο, αλλά και Θεό. «Μη µε πλησίασης, µη µε αγγίξης». Δεν φέρω πλέον το ίδιο φθαρτό σώµα, την σάρκα της παχύτητος και της φθοράς. Το Σώµα αυτό δεν µπορείτε να το πλησιάσετε και να το αγγίξετε. «Επειδή η διάνοιά σου δεν ήγγισε το ύψος του σχετικά µ' εµέ µυστηρίου, ότι ενώ είµαι Θεός, τώρα βλέποµαι σε σώµα, και µάλιστα θεοειδές, γι' αυτό µη µ' εγγίζεις». Και ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης γράφει σχετικώς: «Ας µη ζητήσουµε ανάµεσα στους νεκρούς αυτόν που ζη. Ο Κύριος απωθεί όποιον τον ζητεί µ' αυτόν τον τρόπον, λέγοντάς του "µη µου άπτου". Όταν ανεβώ στον Πατέρα µου τότε θα σου επιτρέπεται να µε αγγίζης. Θέλει να πη µην αποτυπώσης στην πίστη σου την σωµατική και δουλική µορφή µου, αλλά να λατρεύης αυτόν που βρίσκεται στην δόξα του Πατέρα και υπάρχει µε την µορφή του Θεού και που είναι Λόγος του Θεού».«Το Μη µου άπτου µπορεί να ση µαίνη και την νοητή προσέγγιση και επαφή. Διότι (η Μαρία) ήθελε να ερευνήσει πώς οικονοµήθηκε το Μυστήριο της Αναστάσεως. Την αποµακρύνει και την αποθαρρύνει από τέτοιου είδους ερωτήσεις και είναι σαν να της λέγει, µην ερευνάς και θέλεις να εξετάσεις αυτά που είναι πάνω από τις δυνάµεις σου και τα µέτρα σου. Γιατί ακόµη δεν µπορείς να ανεβής και να φθάσης σε τέτοιου είδους µυσταγωγία. Επειδή "Δεν ανέβηκα ακόµη προς τον Πατέρα µου", ώστε κι εσάς να σας ελκύσω και να σας ανεβάσω στην υψηλότερη θεωρία και γνώση που θα γίνη µε την κάθοδο σ' εσάς του Αγίου Πνεύµατος». Μεγάλη τιµή για την Μαρία να αξιωθεί να ιδή τον Κύριο, πρώτη µετά την Θεοτόκο. Μεγάλη ευτυχία για την Μαρία να ιδή πρώτη τον Αναστάντα Ιησού και να µιλήσει µαζί Του, µετά την Θεοτόκο. Μεγάλη η τιµή να την στείλει στους Αποστόλους, να µάθουν και αυτοί την χαρµόσυνη είδηση. Διότι αµέσως µετά προσθέτει: «Πορεύου δε προς τους αδελφούς µου και ειπέ αυτοίς. αναβαίνω προς τον πατέρα µου και πατέρα υµών, και Θεόν µου και Θεόν υµών» (Ιω. κ' 17). Και συνεχίζει ο άγιος Ευαγγελιστής Ιωάννης: «Έρχεται Μαρία η Μαγδαληνή απαγγέλουσα τοις µαθηταίς ότι εώρακε τον Κύριον, και ταύτα είπεν αυτή». Γίνεται η Μαρία Μαγδαληνή των Αποστόλων απόστολος, των Μαθητών κήρυκας, των Ευαγγελιστών ευαγγελίστρια. Ο Χριστός την διάλεξε γι' αυτήν την υψηλή διακονία και αποστολή. «Αυτή, λοιπόν, φεύγει -λέγει ο ιερός Χρυσόστοµος- για να αναγγείλη αυτά στους Μαθητές. Τόσο σπουδαίο πράγµα είναι, λέγει, η προσεδρία και η καρτερία» (Ερµηνεία στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, Οµιλία Πστ'). Η ορθόδοξη υµνολογία µας, βασισµένη στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, αποτύπωσε τον συγκινητικό διάλογο της Μαρίας Μαγδαληνής µε τον Ιησού, έξω από τον Τάφο, σ' έναν υπέροχο ύµνο: «Εις το µνήµα σε επεζήτησεν, ελθούσα τη µια των Σαββάτων, Μαρία η Μαγδαληνή. µη ευρούσα δε ωλοφύρετο, κλαυθµώ βοώσα. Οίµοι! Σωτήρ µου, πώς εκλάπης πάντων βασιλεύ; Ζεύγος δε ζωηφόρων Αγγέλων, ένδοθεν του µνηµείου εβόα. Τί κλαίεις, ω γύναι; Κλαίω, φησίν, ότι ήραν τον Κύριόν µου του τάφου, και ουκ οίδα που έθηκαν αυτόν. Αυτή δε στραφείσα οπίσω, ως κατείδέ σε, ευθέως εβόα: Ο Κύριος µου και ο Θεός µου, δόξα σοι». «Λίαν πρωί έδραµε η Μαρία στον τάφο και γι' αυτό ευαγγελίζεται το µυστήριον της Αναστάσεως. Η προθυµία της γυναικός υπερέβη την προθυµία των ανδρών. Δεν έπρεπε αυτή πρώτα να δεχθή της χαράς τα µηνύµατα; Ας απολαύση πρώτη της Αναστάσεως την χαρά εκείνη που εδοκίµασε και του πάθους την πικρότητα. Ας γίνη µηνύτρια της Αναστάσεως εκείνη που το Ποτήριον του θανάτου του Κυρίου πρώτη είδε. Ελάτε, γυναίκες, εσείς που ξεπεράσατε µε την προθυµία σας τους Αποστόλους, και γι' αυτό αξιωθήκατε την θεία οπτασία, ελάτε να διώξετε από τις καρδιές των Μαθητών το σκοτάδι της δειλίας. Ελάτε να τους µηνύσετε την έλευση του Κυρίου. Γίνετε δάσκαλοι σ' αυτούς που θα διδάξουν όλη την οικουµένη. Δώστε φως σ' εκείνους που ετοιµάζονται να διασκορπίσουν σ' όλην την γη την αλήθεια του αληθινού Φωτός. Δείξτε σ' αυτούς πόση είναι η διαφορά της µεγαλοψυχίας, της προθυµίας, της τόλµης, που κατοικεί στις καρδιές των γυναικών από τις καρδιές των ανδρών. Ας µάθουν από την δική σας προθυµία, πόσος φόβος τους κυριεύει. Επειδή τον καιρό που εκείνοι έψαξαν τα πιο σκοτεινά και κρυφά µέρη για να κρυφθούν, εσείς τρέξατε στον Τάφο και δεν υπολογίσατε ούτε τον φόβο των εχθρών, ούτε την λύσσα των Φαρισαίων, ούτε τις απειλές των Γραµµατέων. Το σκοτάδι σας φάνηκε φως, οι οπλισµένοι στρατιώτες συνοδοιπόροι σας, οι απειλές των αρχιερέων βοηθοί σας στον σκοπό σας να "µυρίσετε" δηλαδή να αλείψετε µε µύρα το δεσποτικόν σώµα». Η Μαρία Μαγδαληνή αγγελιοφόρος προς τους Μαθητές. Από το στόµα της θα διαλαληθή το µήνυµα της Αναστάσεως, «χαράς ευαγγέλια της Αναστάσεως Χριστού». Αυτό, όµως ήταν και θεϊκή οικονοµία. Διότι από την γυναίκα ήλθε η λύπη στον κόσµο. Η προµήτωρ Εύα έγινε πρόξενος λύπης στον Αδάµ. Μία γυναίκα πάλι θα γίνη τώρα µηνυτής της χαράς στους άνδρες. Γυναίκα έφερε την πτώση. Αλλά και γυναίκα θα διακηρύξη το σωτήριο γεγονός της Αναστάσεως. «Το χαίρε ταις Μυροφόροις φθεγξάµενος, τον θρήνον της Προµήτορος Εύας κατέπαυσας, τη Αναστάσει Σου, Χριστέ ο Θεός. τοις Αποστόλοις δε τοις σοις κηρύττειν επέταξας. ο Σωτήρ εξανέστη του µνήµατος».
Ισαπόστολος
Μετά από όλα αυτά η Μαρία η Μαγδαληνή έµεινε στα Ιεροσόλυµα, µαζί µε την Υπεραγία Θεοτόκο και τις άλλες γυναίκες. Ύστερα από την Ανάληψη του Κυρίου στους Ουρανούς, όπως διαβάζοµε στις Πράξεις των Αποστόλων, συνήθιζαν να συγκεντρώνονται στο υπερώον και να προσεύχονται µαζί µε τους Αποστόλους και όλους τους Μαθητές του Κυρίου. «Όλοι αυτοί µε µια ψυχή και µε µια καρδιά ακούραστα προσεύχονταν και εδέοντο στον Θεό µαζί και µε άλλες ευσεβείς γυναίκες, που είχαν ακολουθήσει τον Κύριο, όπως επίσης µαζί µε την Μαρία την µητέρα του Ιησού και µε αυτούς που ενοµίζοντο αδελφοί του» (Πράξ. α', 14). Εκεί στα Ιεροσόλυµα, η αγία Μαρία η Μαγδαληνή επιδόθηκε σε σπουδαίο φιλανθρωπικό έργο µαζί µε την Θεοτόκο, µοιράζοντας τα πλούτη της στους φτωχούς. Ύστερα από την Επιφοίτηση του Αγίου Πνεύµατος την ηµέρα της Πεντηκοστής, οι Απόστολοι διασκορπίσθηκαν σε διάφορους τόπους για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο, σ' όλα τα έθνη και σ' όλους τους λαούς, όπου τους κατηύθυνε το Άγιο Πνεύµα. Και η µακαρία Μαρία, όπως λέγει κάποια παράδοση, ξεκίνησε να φθάση στην Ρώµη, για να ζητήση από τον Καίσαρα Τιβέριο31 να αποδώση δικαιοσύνη για τον άδικο θάνατο του Ιησού Χριστού. Ακολουθώντας τον δρόµο και την ζωή των Αποστόλων, αρχίζει την µακρινή οδοιπορία, καταφρονώντας κόπους, εµπόδια και δυσκολίες. Καθ' οδόν διδάσκει και κηρύττει. Διηγείται και διακηρύττει την Ανάσταση του Κυρίου. «Και ποιος µπορεί να διηγηθή τις δυσκολίες που της έτυχαν στην οδοιπορία; και πόσον πλήθος προσείλκυσε στην πίστη δια της σαγήνης του Ευαγγελίου; Αυτά τα γνωρίζουν καλώς όσοι µελετούν µε σπουδή και επιµέλεια τα χρονικά της Ιταλίας, εις τα οποία σώζονται ιστορίες ότι πολύ εδοξάσθη η µακαρία από τον Θεό» γράφει ο Νικηφ. Κάλλιστος Ξανθόπουλος. Και συνεχίζει: «Αλλά και προς αυτόν τον Καίσαρα Τιβέριον παρουσιάσθηκε και καλά εξετέλεσε την αποστολή της. Δεν θα πίστευε ποτέ κανείς ότι θα είχαν καλύτερο τέλος -όσα δηλαδή έπρεπε να πάθουν- αυτοί που εσταύρωσαν τον Χριστό, ο Άννας, ο Καϊάφας και ο Πιλάτος, καθώς ιστορούν άνθρωποι φιλαληθέστατοι». Αφού δικάσθηκαν και τιµωρήθηκαν οι σταυρωτές του Κυρίου, η µακαρία Μαρία η Μαγδαληνή κατήχησε τους πιστούς στην Ρώµη και τους στερέωσε στην πίστη -συνεχίζει ο ίδιος βιογράφος. Και αφού κήρυξε στην Ρώµη, περιηγήθηκε όλη την Ιταλία και Γαλλία. Και επέστρεψε στα Ιεροσόλυµα, αφού πρώτα πέρασε από την Αίγυπτο, την Φοινίκη, την Συρία και την Παµφυλία. Σ' όλες αυτές τις χώρες εδίδασκε και εκήρυττε το Ευαγγέλιο και την πίστη στον Αναστάντα Ιησού. Στα Ιεροσόλυµα µικρό διάστηµα παρέµεινε µαζί µε την Υπεραγία Θεοτόκο, ως την Κοίµησή της.
Κατά την παράδοση της Εκκλησίας µας, η Αγία Μαρία Μαγδαληνή µετέβει κατόπιν στην Έφεσο, όπου ζούσε και εδίδασκε ο ηγαπηµένος µαθητής, ο υιός της βροντής, Ιωάννης. Στην Έφεσο συναντήθηκε µε τον Μαθητή, συµµετείχε στο κήρυγµά του και έγινε βοηθός του και συµπαραστάτης του στις δοκιµασίες και στις θλίψεις του, στην φυλάκισή του και σε όλα του τα δεινά. Στην Έφεσο, η Αγία, οδήγησε πολλούς στην πίστη και στην επίγνωση της αλήθειας. Ο λαός της Εφέσου την ετίµησε και την ευλαβήθηκε δεόντως. Μετά τον θάνατό της το πάντιµον και πάνσεπτον σώµα της ενταφιάσθηκε οσιοπρεπώς από τον άγιο Απόστολο και Ευαγγελιστή Ιωάννη, σ' ένα σπήλαιο κοντά στην Έφεσο, σαν πολύτιµος θησαυρός. Κατά την ώρα της ταφής, επιτελέσθηκαν πολλά θαύ-µατα, καθώς και τους µετέπειτα χρόνους, µέχρι της σήµερον, η Αγία δεν σταµάτησε να θαυµατουργή. Το έτος 890 µ.Χ. ο βασιλεύς Λέων Στ' ο Σοφός (886-912), έκανε ανακοµιδή του αγίου λειψάνου της και το µετέ-φερε από την Έφεσο στην Κωνσταντινούπολη. Μαζί µε τον αδελφό του Αλέξανδρο, το έλαβε επάνω στους ώµους του και το απέθεσε µε ευλάβεια στον Ναό που αυτός έκτισε επ' ονόµατι του Αγίου και Τετραηµέρου φίλου του Χριστού Λαζάρου στην Κωνσταντινούπολη. Το άγιο λείψανο τοποθετήθηκε µάλιστα στο αριστερό µέρος του Ιερού Βήµατος, µέσα σε ασηµένια θήκη. «Τελείται δε αυτών η Σύναξις», την 4η Μαΐου, «εν τη ευαγεστάτη Μονή τη παρά του αυτού βασιλέως επ' ονόµατι του Αγίου Λαζάρου συστάση». Εκ του κοινού αυτού εορτασµού της ανακοµιδής των λειψάνων της Αγίας µετά του Αγίου Λαζάρου, στην Μονή του οποίου εναπετέθησαν υπό του βασιλέως Λέοντος, πολλοί εταύτισαν την αγία Μαρία Μαγδαληνή, λανθασµένα, µε την αγίαν Μαρίαν, την αδελφή του Λαζάρου, η οποία είναι διαφορετικό πρόσωπο. Η Εκκλησία µας εορτάζει την µνήµη της αγίας Μυροφόρου και Ισαποστόλου Μαρίας Μαγδαληνής την 22 Ιουλίου. Επίσης την συνεορτάζει µαζί µε τις άλλες Μυροφόρες Άγιες Γυναίκες, την τρίτη Κυριακή µετά το Πάσχα, την Κυριακή των Μυροφόρων. Η ανακοµιδή των λειψάνων της εορτάζεται στις 4 Μαΐου. Και αναφέροµεν επίσης και τούτο, ότι της Μυροφόρου και Ισαποστόλου Μαρίας της Μαγδαληνής η ιερά χειρ, βρίσκεται στην Ιερά και Σεβάσµια Μονή της Σιµωνόπετρας, στο Αγιώνυµον Όρος του Άθω, θαύµατα βρύουσα και χάριτας ιαµάτων πηγάζουσα ως ποταµός αένναος. Έζησε ζωή ισάγγελη και έγινε σεβαστή και σ' αυτούς τους Αγγέλους. Και υπερτέρησε όλων των αγίων ως τότε γυναικών που ευηρέστησαν τον Θεό, αλλά και όλων των µεταγενεστέρων αγίων µαρτύρων γυναικών και ασκητριών. Επειδή είδε και εγνώρισε και υπηρέτησε τον ίδιον τον Χριστόν, τον αληθινό Νυµφίο των ψυχών τους. Και ό,τι είναι οι Απόστολοι µεταξύ όλων των Αγίων, τούτο είναι η Μαγδαληνή µεταξύ όλων των αγίων Γυναικών, όσες δια της πολιτείας των ευηρέστησαν τον Θεό. Διότι τις µεν εµιµήθη στον ζήλο, από τις άλλες φάνηκε ανώτερη και σε όλες έγινε παράδειγµα θεαρέστου πολιτείας, γράφει ο Νικηφόρος Κάλλιστος Ξανθόπουλος. Έτσι από τα πολλά που αξίζουν να σου πούµε, λίγα µπορέσαµε να σου αποδώσουµε «Μαρία θαυµαστή και υπέρτιµε συ δε τας αθανάτους νυν οικούσα σκηνάς και συν αγγέλοις περί τον θρόνον χορεύουσα τον δεσποτικόν και τας υπέρ του κόσµου ποιουµένη λιτάς», αίτησαι δοθήναι ηµίν πταισµάτων άφεσιν και το µέγα έλεος. Ταις της Αγίας Σου Μυροφόρου πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον και σώσον ηµάς. Αµήν.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Χριστῷ τῷ δι᾽ ἡμᾶς, ἐκ Παρθένου τεχθέντι, Σεμνὴ Μανδαληνή, ἠκολούθεις Μαρία, αὐτοῦ τὰ δικαιώματα, καὶ τοὺς νόμους φυλάττουσα, ὅθεν σήμερον, τὴν παναγίαν σου μνήμην, ἑορτάζοντες, ἀνευφημοῦμέν σε πίστει, καὶ πόθῳ γεραίρομεν.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθείς.
Ὁ ὑπερούσιος Θεὸς ἐν τῷ κόσμῳ, μετὰ σαρκὸς ἐπιφοιτῶν Μυροφόρε, σὲ ἀληθῆ Μαθήτριαν προσήκατο, ὅλην σου τὴν ἔφεσιν, πρὸς αὐτὸν κεκτημένην, ὅθεν καὶ ἰάματα, ἀπετέλεσας πλεῖστα· καὶ μεταστάσα νῦν ἐν οὐρανοῖς, ὑπὲρ τοῦ κόσμου πρεσβεύεις ἑκάστοτε.
Ὁ Οἶκος
Τὸ φῶς τοῦ κόσμου ὁ Χριστός, ἀνύστακτον ἰδών σου, τῆς πίστεως τὸ ὄμμα, ἀγάπης τε τὸ φίλτρον τὸ ἀναπόσπαστον Σεμνή, πρώτη ἐμφανίζει ἑαυτὸν σοι, ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνημείου, ὤκιστα ἐλθούσῃ μετὰ μύρων, καὶ προσιούσῃ σὺν δάκρυσι τῷ ἀπροσπελάστῳ, καὶ αὐτὸς σοι ἀμειβόμενος, τὴν τοῦ Πνεύματος θείαν ἐνέργειαν δωρεῖται, καὶ τῆς πρὸς τὸν ἄναρχον Πατέρα ἀνόδου ἐμφανίζει σοι βουλήν· καὶ πέμπει δὲ σε, θεῖα εὐαγγέλια τοῖς κατεπτηχόσι Μύσταις τῆς αὐτοῦ ἐγέρσεως ἀπαγγεῖλαι. Διὸ μεγίστην πρὸς αὐτὸν ἔχουσα παρρησίαν, ὑπὲρ τοῦ κόσμου πρεσβεύεις ἑκάστοτε.
Ακούστε το Απολυτίκιο της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής
