Η Αγία Παρασκευή η Οσιοπαρθενομάρτυς
Η Αγία Παρασκευή η Οσιοπαρθενοµάρτυς τιµάται στις 26 Ιουλίου. Η ηµεροµηνία εορτής της Αγίας είναι σταθερή.
Τήν σπουδήν σου τή κλήσει κατάλληλον, ἐργασάµενη φερώνυµε, τήν ὁµώνυµόν σου πίστιν, εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευή Ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάµατα, καί πρεσβεύεις ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἠµῶν.
Καταγωγή, γέννηση και ανατροφή
Κατά το α΄ µισό του 2ου µ.Χ. αιώνα στην αρχαία κοσµοκράτειρα Ρώµη, ζούσε και το γεµάτο χριστιανική ευσέβεια ζεύγος του Αγάθωνα και της Πολιτείας. Αν και πλούσιοι δεν ζούσαν όπως οι σύγχρονοι τους, µε διασκεδάσεις και σπατάλες. Μέριµνα τους καθηµερινή ήταν η ελεηµοσύνη των φτωχών, η ανακούφιση των ασθενών, η υποστήριξη χηρών και ορφανών. Ένιωθαν όµως και µια λύπη: Δεν είχαν αποκτήσει παιδιά! Γι' αυτό και αδιάκοπα προσεύχονταν στον Κύριο να τους χαρίσει έστω και ένα παιδί. Και για να ενισχύσουν το αίτηµα τους, πολλαπλασίαζαν τις φιλανθρωπίες τους. Και, ώ του θαύµατος η αρµονική και ευσεβής συζυγία τους, µε τη χάρη του Θεού που εισακούει τις προσευχές των πιστών, απέκτησε τον καρπό της. Η Πολιτεία έµεινε έγκυος και έφερε στον κόσµο ένα κοριτσάκι. το όποιο, επειδή γεννήθηκε την έκτη ηµέρα της εβδοµάδας, ονόµασαν Παρασκευή. Η µητέρα της Πολιτεία την κατηύθυνε σε έργα θεάρεστα, την ανέτρεφε «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου», της µάθαινε τα ιερά γράµµατα, την οδηγούσε στην εκκλησία. Όταν δε έφθασε στην εφηβική και την πρώτη νεανική ηλικία, παρά τη σωµατική ωραιότητα της, ελκύσθηκε η ψυχή της από τον παρθενικό βίο και, καθώς αναφέρουν οι βιογράφοι της «όχι µόνον τους οφθαλµούς, οι όποιοι είναι οδός τον έρωτος, εφύλαττεν από θεωρίαν ανδρών», αλλά και καθετί που θα στεκόταν εµπόδιο στην κατά Χριστόν ζωή.
Θάνατος των γονέων, διανοµή της περιουσίας
Όταν η Παρασκευή έφθασε στην ηλικία των 20 χρόνων, ο Κύριος της ζωής και του θανάτου κάλεσε κοντά του τους γονείς της. Εκείνη έµεινε µόνη και κάτοχος της µεγάλης πατρικής περιουσίας. Όπως και πριν, πολλαπλασιάστηκαν οι προτάσεις γάµου εκ µέρους πολλών νέων αντρών. Η Παρασκευή όµως δεν συγκινήθηκε απ' αυτές. Πούλησε όλη την περιουσία της και µοίρασε το αντίτιµο της στους φτωχούς, τους εµπερίστατους, τις χήρες και τα ορφανά, ένα δε µέρος το πρόσφερε «εἰς κοινόν ταµεῖον παρθένων, αἵ ὁποῖαι ἔζων ὁµού, ἀφιερωµέναι εἰς τά ἔργα τοῦ ἐλέους καί εἰς τήν διάδοσιν τοῦ Εὐαγγελίου». Η ίδια αφιέρωσε ολοκληρωτικά τον εαυτό της στην προσευχή, την ελεηµοσύνη, τη διάδοση των αληθειών της χριστιανικής πίστης. Πολλοί από τους ειδωλολάτρες που την άκουγαν προσελκύονταν στην χριστιανική πίστη, απαρνούµενοι τα είδωλα. Αυτό όµως, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε την οργή και το φθόνο των φανατικών εθνικών και των Ιουδαίων. Οι οποίοι έσπευσαν να καταγγείλουν το γεγονός στον αυτοκράτορα Αντωνίνο, λέγοντας του ότι «κάποια γυναίκα, που λέγεται Παρασκευή, κηρύττει τον Ιησού, τον Υιό της Μαρίας» και υποστηρίζει πως «Αυτός Είναι µόνος Θεός αληθινός.»
Ενώπιον του αυτοκράτορα Ακούγοντας την καταγγελία αυτή ο Αντωνίνος θύµωσε πολύ να συλλάβουν την Παρασκευή. Ο Αντωνίνος προσπάθησε µε κολακείες και υποσχέσεις να την πείσει ν' αρνηθεί τη χριστιανική πίστη και να προσέλθει στην εθνική θρησκεία της πολυθείας. Βρέθηκε όµως µπροστά σε µια ψυχή µε ανδρείο φρόνηµα και ακλόνητη πίστη στο Χριστό. Έβλεπε ότι δεν επηρεάζεται από τα λόγια του. Αλλά στα κολακευτικά του λόγια απάντησε η Παρασκευή: «Μη νοµίσεις, βασιλιά, ότι µε τις κολακείες αυτές ή µε παρόµοιους φοβερισµούς θα αρνηθώ τον γλυκύτατο µου Ιησού Χριστό, διότι δεν υπάρχει κανένας βασανισµός, ούτε τιµωρία, ούτε παιδεµός, που να µε χωρίσει από την Αγάπη Του».
Τα πρώτα µαρτύρια της Αγίας
Ακούγοντας αυτά ο αυτοκράτορας διέταξε τον βασανισµό της. Πύρωσαν µέσα σε δυνατή φωτιά µια σιδερένια περικεφαλαία. Όταν αυτή κοκκίνισε την τοποθέτησαν στο κεφάλι της αθλήτριας του Χριστού. Ο Κύριος όµως έκανε το θαύµα του και την προστάτεψε. Τότε πολλοί ειδωλολάτρες που είδαν το θαύµα αυτό πίστεψαν στο Χριστό και οµολόγησαν την αλλαγή τους αυτή µπροστά στο αυτοκράτορα. Ο οποίος και εξαιρετικά θυµωµένος διέταξε να τους αποκεφαλίσουν. Τη δε Παρασκευή να κλείσουν σε φυλακή. Ο Συναξαριστής της αναφέρει ότι γύρω στα µεσάνυχτα εµφανίσθηκε µπροστά στην Αγία άγγελος Κυρίου. Κρατούσε στα χέρια του φωτεινό σταυρό , κάλαµο , σπόγγο και στεφάνι και είπε προς αυτήν: «Χαῖρε, Παρασκευή, ἀθληφόρε τοῦ Κυρίου! Μή φοβᾶσαι τά βασανιστήρια τοῦ αὐτοκράτορα. Διότι ὁ Κύριος πού καταδέχθηκε νά σταυρωθεῖ γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, θά εἶναι βοηθός καί θά σέ λυτρώσει ἀπό κάθε µελλοντική δοκιµασία σου». Αυτά της είπε ο άγγελος κι αφού την έλυσε από τα δεσµά πέταξε στους ουρανούς. Η δε Παρασκευή, γεµάτη θάρρος και γαλήνη στην καρδιά της, συνέχισε να υµνεί και να δοξολογεί τον Κύριο και Θεό της. Την επόµενη µέρα ο αυτοκράτορας δίνει εντολή να κρεµάσουν την Παρασκευή από τα µαλλιά της σ' ένα όρθιο ξύλο και µε λαµπάδες αναµµένες να καίνε τις µασχάλες και άλλα µέλη του σώµατος της. Όµως ο Ιησούς Χριστός τη διαφύλαξε σώα και αβλαβή. Εκείνη προσευχόταν, ενώ ελεεινολογούσε τους ψεύτικους θεούς των ειδωλολατρών.
Το θαύµα που την ανέδειξε προστάτιδα των µατιών
Βλέποντας αυτά διέταξε λοιπόν να βράσουν δυνατά σε ένα µεγάλο καζάνι λάδι και πίσσα και να ρίξουν µέσα την Παρασκευή. Και πάλι όµως η παντοδύναµη πρόνοια του Θεού την λύτρωσε. Απορηµένος ο αυτοκράτορας δεν πίστευε στα µάτια του. Πλησίασε λοιπόν στο καζάνι και απευθυνόµενος στην µάρτυρα του Χριστού της είπε: «Ράντισε µε, µε το λάδι αυτό, για να διαπιστώσω αν πραγµατικά είναι καυτό, όπως και η πίσσα. Γιατί νοµίζω ότι βλέπω κάτι που µοιάζει µε φαντασία, αφού δεν κατακαίεσαι». Η Αγία Παρασκευή έκανε όπως είπε ο αυτοκράτορας. και µε τη χούφτα της έριξε στο πρόσωπο του λάδι και πίσσα. Αµέσως ο βασιλιάς έχασε το φως των µατιών του. Πανικοβληµένος φώναξε δυνατά: «Ἐλέησον µέ, δούλη τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, καί δός µοί τό φῶς τῶν ὀφθαλµῶν µου, καί πιστεύσω εἰς τόν Θεόν, ὄν σύ κηρύττεις». Πράγµατι, η Αγία Παρασκευή προσευχήθηκε στο Σωτήρα Χριστό. Ο Αντωνίνος πίστεψε, ξαναβρήκε το χαµένο φως και µαζί µ' αυτόν αρκετοί αξιωµατούχοι της Ρώµης προσχώρησαν στη χριστιανική πίστη, όπως αναφέρει η Παράδοση. Έκτοτε η µεν Αγία Παρασκευή θεωρείται από τους χριστιανούς ως προστάτιδα των µατιών και των τυφλών, ο δε αυτοκράτορας διέταξε να πάψουν οι διωγµοί κατά των χριστιανών και άφησε ελεύθερη την αθλήτρια του Χριστού.
Διαδίδει τη χριστιανική πίστη σε άλλες περιοχές
Ύστερα από το γεγονός τούτο η φλογερή Ιεραπόστολος Παρασκευή επεξέτεινε τη δράση της σε άλλες περιοχές, πέρα της Ρώµης. Στο µεταξύ είχε πεθάνει ο Αντωνίνος και στο θρόνο της κοσµοκράτειρας Ρώµης ανέβηκε ο Μάρκος Αυρήλιος (161-180 µ.Χ.). Νέοι διωγµοί ξέσπασαν κατά των χριστιανών. Έτσι, όταν η Αγία µας βρέθηκε σε κάποια πόλη, στην οποία διοικητής ήταν ο Ασκληπιός, συνελήφθη και οδηγήθηκε ενώπιον του για να δικαστεί, επειδή κήρυττε αντίθετη προς των ειδολολατρών πίστη.
Απαλλάσσει µια πόλη από το φοβερό δράκοντα
Ο Ασκληπιός έδωσε εντολή να µεταφέρουν την οµολογήτρια του Κυρίου µας Ιησού Χριστού στο µεγάλο και φοβερό δράκοντα που έµενε έξω από την πόλη και ήταν ο φόβος και ο τρόµος των κατοίκων. Σ' αυτόν έριχναν για τροφή τους καταδίκους και τους χριστιανούς. Όταν η Αγία πλησίασε στο σηµείο που έµενε ο δράκοντας, εκείνος βρυχήθηκε άγρια και έβγαλε από τα ρουθούνια του καπνό και φλόγες από το στόµα του, σα να ήθελε να την καταπιεί. Εκείνη όµως του είπε αυστηρά: «Θηρίο πονηρό, ήρθε η ώρα του αφανισµού σου, γιατί πολλούς µέχρι τώρα κατασπάραξες χωρίς λόγο». Και µόλις έκανε το σηµείο του σταυρού και φύσηξε προς τον δράκοντα, ώ του παραδόξου θαύµατος! Ο τροµερός εκείνος δράκοντας σφύριξε δυνατά στριφογύρισε γύρω από τον εαυτό του και άνοιξε στα δύο! Το µέγα τούτο θαύµα συγκλόνισε τον Ασκληπιό, τους άλλους αξιωµατούχους και το πλήθος που παρακολουθούσε τα γενόµενα. Και συνετέλεσε στο να πιστέψουν στο Θεό της Αγίας Παρασκευής και αργότερα να βαπτισθούν.
Νέα µαρτύρια
Η Αγία συνέχισε το έργο της και έφθασε σε άλλη περιοχή, διοικητής της οποίας ήταν ο Ταράσιος. Χωρίς να χάνει χρόνο άρχισε να µιλάει για τον Ιησού Χριστό και να προσελκύει κοντά του τους καλοπροαίρετους εθνικούς. Σύντοµα το νέο έφτασε στ' αυτιά και του Ταρασίου έδωσε εντολή να την συλλάβουν. Ο οποίος διέταξε να γεµίσουν ένα µεγάλο χάλκινο δοχείο µε λάδι, πίσσα, και µόλυβδο. Να βάλουν από κάτω δυνατή φωτιά και όταν αρχίσει να κοχλάζει το µίγµα, να ρίξουν µέσα την Αγία Παρασκευή. Πράγµα που έγινε αµέσως. Αλλά ο Θεός έκανε και πάλι θαύµα µέγα, έστειλε τον άγγελο του και τη µεν φλόγα έσβησε τελείως, τα δε κοχλάζοντα τρία στοιχεία του µίγµατος τα έκανε πιο κρύα από το νερό. Κι ενώ αρκετοί από τους παρόντες οµολογούσαν πίστη στο Θεό της Αγίας, ο σκληρόκαρδος Ταράσιος έδωσε εντολή στους στρατιώτες του να συνεχίσουν µε το βασανιστήριο του τανύσµατος. Την κάρφωσαν στο δάπεδο µε τεντωµένα τα τέσσερα άκρα της και τοποθέτησαν επάνω στο στήθος της βαριά πλάκα! Κι ενώ η οσιοπαρθενοµάρτυς υπέµεινε και προσευχόταν, «φαίνεται προς αυτήν ο Χριστός», καθώς αναφέρει ο Συναξαριστής, δορυφορούµενος από πλήθος αγγέλων και αρχαγγέλων και της είπε: «Χαῖρε, Παρασκευή, καλιπάρθενε. Μή δειλιάσεις στά βασανιστήρια, γιατί ἡ Χάρη Μου θά εἶναι µαζί σου, γιά νά σέ σώζει ἀπό κάθε πειρασµό. Δεῖξε λίγη ὑποµονή ἀκόµη καί θά ἔρθεις στήν αἰώνια Βασιλεία, κοντά Μου». Και λέγοντας αυτά, θεράπευσε τις πληγές της και την απελευθέρωσε από τα δεσµά της. Το επόµενο πρωί οδήγησαν και πάλι την Αγία ενώπιον του Ταρασίου. Έκπληκτος εκείνος, όταν την αντίκρυσε υγιή, απέδωσε την επούλωση των πληγών της στους θεούς των Ρωµαίων και την κάλεσε να προσέλθει στο ναό τους, να τους προσκυνήσει και να λάβει µεγάλες δωρεές από τον ίδιο. Η Παρασκευή του απάντησε: «Δεν µου έδωσαν την υγεία οι θεοί σου, οι ψεύτικοι και ανύπαρκτοι, αλλά ο Χριστός, ο µόνος Αληθινός Θεός, στον όποιο πιστεύω και Αυτόν λατρεύω». Έπειτα δέχθηκε να µεταβούν µαζί στο ναό των ειδώλων. Τους ακολούθησαν πολλοί αξιωµατούχοι και πλήθος εθνικών, νοµίζοντας ότι η Παρασκευή θα πρόσφερε θυµίαµα στα είδωλα. Όµως διαψεύσθηκαν!
Πέφτουν και συντρίβονται τα είδωλα
Μόλις µπήκαν στο ναό η Αγία απευθυνόµενη προς το είδωλο του Απόλλωνα, έκανε το σηµείο του σταυρού. Το δαιµόνιο που βρισκόταν µέσα στο άγαλµα, φώναξε δυνατά: «Δεν είµαι εγώ θεός, ούτε και κανένας άλλος από µας. Μόνος αληθινός Θεός είναι αυτός που κηρύττει η Παρασκευή...». Και στη στιγµή όλα τα είδωλα , που βρίσκονταν στο ναό κατέπεσαν και συντρίφτηκαν στο δάπεδο. Αγανακτισµένοι οι ιερείς των ειδώλων όρµησαν κατά της Αγίας και σπρώχνοντας την, την έβγαλαν έξω από το ναό, ζητώντας από τον Ταράσιο να δώσει τέρµα στη ζωή της, για να µη προξενηθεί µεγαλύτερο κακό στην εθνική θρησκεία. Πράγµατι, ο Ταράσιος έβγαλε αµέσως διαταγή για τον αποκεφαλισµό της.
«Ξίφει τελειούται»
Οι στρατιώτες πήραν µαζί τους την καλλιπάρθενο αθλήτρια του Χριστού Παρασκευή και την οδήγησαν έξω από την πόλη για να την αποκεφαλίσουν. Εκείνη, όταν έφτασαν στο καθορισµένο σηµείο, ζήτησε να της επιτρέψουν να προσευχηθεί στον ουράνιο Νυµφίο της. Κι ενώ προσευχόταν παραδίδεται ότι ακούστηκε φωνή µυστηριώδης από τους ουρανούς που έλεγε: «Άκουσα την προσευχή σου, Παρασκευή, και θα γίνει αυτό που ζήτησες». Η οσιοµάρτυς έσκυσε το κεφάλι της µε πνευµατική χαρά και αποκεφαλίστηκε από έναν στρατιώτη. Και η µεν ψυχή της ανήλθε στους ουρανούς, το δε τίµιο και αγιασµένο διά των µαρτυρίων σώµα παρέλαβαν κάποιοι από τους χριστιανούς και το έθαψαν µε τιµή και ευλάβεια ο Θεός όµως, βραβεύοντας την Οσιοµάρτυρα Αγία Παρασκευή, έδωσε και γίνονταν θαύµατα σε πολλούς που προσέρχονταν στον τάφο της µε πίστη και επικαλούνταν τη χάρη της.
Ταῖς αὐτῆς ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον καί σωσον ἠµᾶς!
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’.
Τὴν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασαμένη φερώνυμε, τὴν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευὴ ἀθλοφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα, καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τὸν ναόν σου πάνσεμνε, ὡς ἱατρεῖον ψυχικὸν εὑράμενοι, ἐν τούτῳ πάντες οἱ πιστοί, μεγαλοφώνως τιμῶμέν σε, Ὁσιομάρτυς Παρασκευὴ ἀοίδιμε.
Ακούστε το Απολυτίκιο της Αγίας Παρασκευής
